Tijd genoeg?
— 2 februari 2016
Vorige week sprak ik iemand bij een middelgroot bedrijf. Een klein jaar geleden waren ze een organisatieverandering gestart. Ik vroeg deze medewerker in hoeverre er verandering merkbaar was. En ik schrok van het antwoord. Nee, zei hij, ik weet dat het MT er druk mee bezig is, maar ik merk er verder niet zo veel van. Ondanks meerdere ‘hei-dagen’ met de hele organisatie, was voor hem de dagelijkse gang van zaken niet echt anders geworden!
Het bracht bij mij een artikel in herinnering over het werk van Chris Argyris. In zijn denken over organisatieontwikkeling wijst hij op onze voorkeur om ons bij verandering te richten op taken en sturing. Daarbij houden we afstand tot onze eigen inbreng; we analyseren en passen systemen aan, maar laten de mens buiten beschouwing.
Argyris stelt dat voor werkelijke verandering onze omgang met elkaar centraal staat. Dat daarvoor een manier van leren nodig is waarbij mensen kritisch kijken naar hun eigen veronderstellingen. Dat echte ontwikkeling – laat staan innovatie – het nodig heeft om met elkaar in gesprek te gaan, elkaar te bevragen over wat en hoezo. Om de kennis die er al is aan te spreken en de ander te inspireren om vanuit nieuwe invalshoeken door te bouwen.
Dat klinkt logisch, maar vraagt veelal ander gedrag dan we gewend zijn. Dat maakt het spannend, en waar het spannend wordt zijn we geneigd defensief te reageren, gericht op zelfbehoud. Dat uit zich vooral in controle houden, toch je punt maken, gezichtsverlies vermijden en rationeel blijven. En dat brengt je ver weg van een situatie waarin je veilig kunt leren…
Hoe kan het wel? Voor mij staat vertrouwen voorop. Zolang ik er niet op vertrouw dat de ander, op zijn of haar eigen unieke manier, mij iets te zeggen heeft, ontstaat er geen samenwerking. Zolang ik beslis welke informatie belangrijk is voor mijn medewerkers nemen ze niet de volle verantwoordelijkheid. Zodra ik er op vertrouw dat een ieder mens genoeg is om zelf bij te dragen nodig ik uit tot initiatief.
Klinkt dat idealistisch? Het is in ieder geval een spannende benadering. Want wat betekent het voor je eigen rol wanneer anderen echt gaan participeren? In hoeverre durf je kennis te delen, met de kans dat het de springplank wordt naar een prachtig voorstel? Daar ligt de kans om écht te groeien met een organisatie.
Wil je tips? Lees dan even verder in ‘Deel van het probleem?’
Meer weten? Kom een keertje sparren!
